Respondenten ondernemerspanel ervaren steeds meer gevolgen van oorlog in Oekraïne

Ondernemers voelen in toenemende mate de impact van de oorlog in Oekraïne. Met name de gevolgen zoals de stijgende kosten voor energie, brandstof en grondstoffen zorgen ervoor dat het vertrouwen van de ondernemers daalt. Dit blijkt uit een peiling van een ondernemerspanel, een initiatief van VNO-NCW Midden, MKB-Nederland Midden en provincie Gelderland, waaraan Gelderse ondernemers deelnamen.

Uit een eerdere peiling in mei van dit jaar bleek dat ruim de helft van de ondernemers de gevolgen van de oorlog ervaarde. Nu geldt dat voor ruim twee derde van de in totaal 557 respondenten. Martin Ruiter, voorzitter VNO-NCW Gelderland, geeft aan dat dit een behoorlijke stijging is. “Ondernemers zijn genoodzaakt om de gestegen kosten deels of geheel door te berekenen in de verkoopprijzen. Maar niet iedere ondernemer kan zomaar de prijzen verhogen en voor die ondernemers betekent dit dat zij lagere marges tot verlies accepteren.”

Omzet omhoog

In de peiling is de impact op de omzet vergeleken met de situatie van voor de coronaperiode. Steeds meer bedrijven slaagden erin de omzet terug te brengen op het niveau van vóór corona of nog hoger. Ondernemers in de sectoren groothandel, industrie en installatietechniek geven relatief vaak aan dat er sprake is van gestegen omzetten. Daar staat tegenover dat horecaondernemers meer melding maken van dalende omzetten.

Krappe arbeidsmarkt

Ruim de helft van de gevraagde ondernemingen in Gelderland bleef in omvang gelijk. Hiermee lijken ondernemingen minder te groeien dan een jaar eerder. Eenzelfde percentage respondenten verwacht de komende 3 maanden nog wel vacatures te moeten invullen. Daarbij verwachten ondernemers dat het veel moeite kost om deze vacatures te vervullen. Als grootste probleem ervaren zij dat er onvoldoende werkzoekenden met de juiste vaardigheden beschikbaar zijn. Twee derde van de respondenten kijkt wel naar alternatieven bij de werving van nieuwe medewerkers, zoals leerwerktrajecten en mogelijkheden voor het aannemen van zij-instromers. Peter Kerris, Gelders gedeputeerde voor Onderwijs & Arbeidsmarkt: “De arbeidsmarkt wordt steeds krapper. Het wordt steeds moelijker om de vacatures in te vullen. Dat vraagt van ondernemers ook echt een andere manier van denken over hun personeelsbeleid en -werving. Het is goed om te zien dat veel Gelderse ondernemers hier al stappen in zetten.”

Investeringsbereidheid

De huidige ontwikkelingen hebben effect op de investeringen van bedrijven. Bijna de helft van de ondernemers geeft aan geplande investeringen uit te stellen. In mei, net na het begin van de oorlog in Oekraïne, gold dit voor circa een derde van de bedrijven. De belangrijkste uitgestelde investeringen zijn vooral verbouwingen of uitbreidingen aan bedrijfspanden. Investeringen in duurzaamheidsmaatregelen staan nog steeds hoog op de agenda van de ondernemers. Toch worden investeringen op dit gebied ook wat meer uitgesteld. Als er sprake is van meer of versneld investeren, gebeurt dat vooral op het gebied van duurzaamheid of energiebesparende maatregelen. Gedeputeerde Helga Witjes voor economie en innovatie: “Ondernemers merken dat het geen tijdelijke cisis is maar allerlei ontwikkelingen, die steeds sneller gaan. Alles lijkt in beweging. Dan gaat het niet om uitzingen en wachten tot het overwaait, maar om heel snel aanpassen. Dat vraagt van ondernemers het uiterste in het veranderen van productieketens en investeren in nieuwe verdienmodellen. Daar moeten overheid en ondernemers elkaar in vinden en versterken.”

Effecten coronacrisis

Een meerderheid van de ondervraagde ondernemers merkt nog steeds de effecten van de coronacrisis. Positieve effecten zijn de toegenomen flexibiliteit door onder meer het hybride werken en de gestegen aandacht voor digitalisering. Voor ondernemers zijn gestegen lasten door rente- en belastingverplichtingen en uitval en hoog ziekteverzuim van personeel de negatieve gevolgen.

Lees hier het volledige rapport van het ondernemerspanel Gelderland.

Lees hier het artikel uit de Stentor van 30 november 2022.